بازارهای جهانی به عنوان قلب تپنده اقتصاد جهان میباشند و میزان تغییر و تحولات در آنها دائمی و سریع است. یکی از تحولات مهمی که در این بازارها رخ میدهد، ظهور و گسترش بروکرهای اسلامی است.
همه روزه بروکرهای اسلامی مختلفی روی کار میآیند که خدمات مالی آنها مطابق با اصول اسلامی ارائه میشود. این بروکرها میتوانند به نیازهای خاص جامعه مسلمان پاسخ بدهند و بر بازارهای جهانی تاثیر خیلی زیادی خواهند گذاشت. در این مقاله قصد داریم به طور دقیقتر در ارتباط با بروکرهای اسلامی صحبت کنیم.
اصول مالی شرعی و نحوه اعمال آن توسط کارگزاران اسلامی
اصول مالی شرعی برگرفته از شریعت اسلامی است. این اصول مجموعهای از قوانین و دستورالعملهایی هستند که بر معاملات مالی حاکم میباشند. کارگزاران اسلامی وظیفه دارند در تمامی فعالیتهای خود این اصول را رعایت کنند. در این مقاله به برخی از اصول کلیدی اشاره میکنیم.
ممنوعیت ربا (بهره)
ربا در هر شکلی که باشد از جمله بهره ثابت و یا بهره متغیر، در دین اسلام حرام بوده و جایز نیست. بر همین اساس کارگزاران اسلامی نباید معاملات مبتنی بر بهره ارائه دهند و باید از ابزارهای مالی جایگزین مثل اجاره و یا مرابحه استفاده کنند.
ممنوعیت غرر (عدم قطعیت)
معاملاتی که در بازارهای مالی انجام میگیرد، باید کاملاً شفاف بوده و هیچگونه ابهامی در آنها وجود نداشته باشد. آن دسته از معاملاتی که بر حدس و گمان مبتنی هستند و یا در ارتباط با آنها قطعیت زیادی وجود ندارد، جز معاملات حرام به شمار میآیند.
بر همین اساس کارگزاران اسلامی وظیفه دارند در مورد معاملات اطلاعات دقیق و کاملی در اختیار معاملهگران قرار دهند. آنها باید از انجام معاملات مبهم و یا پیچیده باید دوری کنند، چون این معاملات باعث ایجاد اختلافات در میان آنها می شود.
ممنوعیت میسر (قمار)
تمامی معاملاتی که مبنی بر شانس باشند، در اسلام ممنوع اعلام شدهاند که از آن جمله میتوانیم به معاملات قمار اشاره کنیم. بنابراین کارگزاران اسلامی نباید اینگونه معاملات را ارائه دهند و معاملات آنها باید بر مبنای داراییهای واقعی و فعالیتهای اقتصادی باشد.
ممنوعیت معاملات مربوط به داراییهای حرام
معاملات مربوط به داراییهای حرام مثل الکل یا دخانیات در اسلام جایز نیست. کارگزاریهای حسابهای اسلامی نباید این قبیل داراییها را ساپورت کنند و امکان معاملات این دارایی برای کاربران مسلمان فراهم نباشد.
مشارکت در سود و زیان
معاملات مشارکتی که صورت میگیرد، باید طوری باشد که طرفین هم در سود و هم در زیان حاصل از سرمایهگذاری شریک باشند.
شفافیت و پاسخگویی
کارگزاران اسلامی وظیفه دارند تمامی معاملات خود را به طور واضح و شفاف ارائه دهند. در ارتباط با معاملات اطلاعات کامل و دقیقی در اختیار سرمایهگذاران قرار دهند و همچنین به سوالات و نگرانیهای مشتریان پاسخگو باشند.
مسئولیت اجتماعی
کارگزاران اسلامی وظیفه دارند که در طی فعالیتهای خودشان مسئولیت اجتماعی را در نظر بگیرند. در واقع کارگزاران اسلامی در فعالیتهایی سرمایهگذاری میکنند که به نفع جامعه و یا محیط زیست است.
نحوه نظارت بر کارگزاران اسلامی
برای آنکه از رعایت اصول مالی و شرعی به وسیله کارگزاران اسلامی خیالمان راحت شود، باید بر عملکرد آنها نظارت دقیقی صورت بگیرد. این نظارت به وسیله هیئتهای شرعی انجام میگیرد که از علمای متخصص در فقه اسلامی تشکیل شدهاند.
آنها به طور مداوم بر معاملات حسابهای اسلامی نظارت دارند تا مطمئن شوند عملکرد آنها با شریعت اسلامی مطابقت دارد.
تاثیر کارگزاران اسلامی بر نقدینگی و ثبات بازارهای جهانی
اگر حسابهای اسلامی در معاملات خود اصول مالی و شرعی را رعایت کنند، میتوانند در نقدینگی و ثبات بازارهای جهانی نقش قابل توجهی داشته باشند. به مرور جنبههای مثبت آن را در جامعه و در اقتصاد هم میتوانیم مشاهده کنیم.
بروکرهای اسلامی و اصول آنها
بروکرهای اسلامی واسطههایی هستند که به مسلمانان اجازه میدهند تا در بازارهای مالی جهانی فعالیت کنند. فعالیت آنها به شکلی است که اصول و ارزشهای اسلامی رعایت شده و مطابق با آنها به اجرا در میآید.
بروکرها با رعایت کردن قوانین اسلامی مثل ممنوع بودن ربا، اجرای معاملات برای کالاهای حلال، عدم اجرای معاملات برای کالاهای حرام و قمار، خدمات خود را به کاربران ارائه میدهند. در ادامه میخواهیم برخی از مهمترین اصول حاکم بر فعالیت بروکرهای اسلامی را توضیح دهیم.
بروکر های اسلامی در عملکرد بازارهای مالی نقش بسیار مهمی دارند و به عنوان پل ارتباطی بین بازارهای مالی جهانی و تریدرهای مسلمان هستند.
حسابهای اسلامی بدون سواپ
در این حسابها هیچگونه سواپ و یا بهرهای بابت نگهداری پوزیشنهای باز در پایان روز وجود نخواهد داشت.
معاملات در داراییهای حلال
بروکرهای اسلامی تنها اجازه معامله در داراییهایی را دارند که از نظر شرعی حلال باشند.
شفافیت در معاملات
تمامی معاملاتی که توسط بروکرهای اسلامی به اجرا در میآید، باید شفافیت بالایی داشته و قابل ردیابی باشند.
نظارت شرعی
فعالیتهایی که بروکرهای اسلامی دارند، مطابق با قوانین شرعی و تحت نظارت مراجع شرعی قرار دارد تا مطمئن شوند که تمام عملیات مطابق با اصول اسلامی به اجرا در میآید.
تاثیر بروکرهای اسلامی بر بازارهای جهانی

بروکرهای اسلامی توانستهاند بر بازارهای جهانی تاثیر بسیار زیادی داشته باشند.
افزایش مشارکت مسلمانان در بازارهای مالی
یکی از مهمترین تاثیرات بروکرهای اسلامی در بازارهای جهانی آن است که توانستهاند کاربران مسلمان زیادی را به سمت خود جذب کنند و مسلمانان در بازارهای مالی مشارکت بالایی داشتهاند.
گسترش فرصتهای سرمایهگذاری
بروکرهای اسلامی به میلیونها مسلمان در کل جهان خدمات ارائه میدهند و به آنها کمک میکنند تا بتوانند در این بازارها سرمایهگذاری کرده و از فرصتهای آنها استفاده کنند.
افزایش حجم معاملات
با وارد شدن مسلمانان به بازارهای مالی، حجم معاملات بیشتر شده و میزان نقدینگی بازارها رو به افزایش است.
تغییر در محصولات و خدمات مالی
با ورود بروکرهای مسلمان به بازارهای مالی، در محصولات عرضه شده و خدمات مالی ارائه شده یک سری تغییراتی مشاهده میشود.
توسعه محصولات اسلامی
بروکرهای اسلامی باعث توسعه محصولات جدیدی شدهاند و آنها را به بازارهای جهانی وارد کرده اند. در نتیجه متناسب با نیازها و ارزشهای جامعه مسلمان، این محصولات تولید میشود.
تنوعبخشی به بازارهای مالی
با وارد شدن داراییهای مسلمانان به بازارهای جهانی، محصولات تنوع و پویایی بیشتری پیدا کردهاند.
تقویت نظارت بر بازارهای مالی
با وارد شدن بروکرهای اسلامی به بازارهای مالی، فرآیند نظارت بر این بازارها بیشتر شده است.
افزایش شفافیت
بروکرهای اسلامی به بالا رفتن شفافیت در بازارهای مالی کمک کردهاند، چون تمامی معاملات آنها باید قابل ردیابی باشد.
کاهش ریسکهای سیستمیک
با رعایت کردن اصول اسلامی، بروکرهای اسلامی توانستند به کمتر شدن ریسکهای سیستماتیک در بازارهای مالی کمک کنند.
تقویت روابط اقتصادی بینالمللی
بروکرهای اسلامی نقش مهمی در تقویت روابط اقتصادی بینالمللی داشتهاند.
افزایش همکاریهای اقتصادی
با وارد شدن بروکرهای اسلامی به بازارهای مالی آنلاین، روابط اقتصادی بین کشورهای اسلامی و سایر کشورهای جهان تقویت شده است.
توسعه بازارهای مالی اسلامی
گسترش یافتن فعالیت بروکرهای اسلامی باعث توسعه یافتن بازارهای مالی شده و آنها را به بخش مهمی از بازارهای مالی جهانی تبدیل کرده است.
چالشها و فرصتها
با تمامی مزایایی که برای بروکرهای اسلامی برشمردیم، این صنعت با یک سری چالشهایی روبرو است. در ادامه به چند مورد از این چالشها میپردازیم.
بروکرهای اسلامی تنها میتوانند بر روی برخی از داراییهای مجاز سرمایهگذاری کنند و تنوع محصولات مالی اسلامی نسبت به محصولات مالی سنتی خیلی کمتر است.
در برخی کشورها فرآیند نظارت بر فعالیت بروکرهای اسلامی به اندازه کافی وجود ندارد و از نظر نظارتی این کشورها با مشکلاتی روبرو هستند.
بسیاری از مسلمانان هنوز با محصولات و خدمات مالی اسلامی آشنایی ندارند و در این زمینه فعالیتی نمیکنند.
با تمامی این موارد، بروکرهای اسلامی سعی میکنند این چالشها را رفع کرده و از فرصتهای موجود بهترین استفاده را کنند. به همین خاطر این بروکرها در توسعه بازارهای مالی جهانی توانستهاند نقش مهمی ایفا کنند.
افزایش نقدینگی
جذب سرمایههای جدید
حسابهای اسلامی داراییهایی برای معامله ارائه میدهند که به نفع جامعه بوده و سرمایهگذاری کردن در این داراییها، باعث بالا رفتن میزان نقدینگی در بازارها میشود.
توسعه بازارهای ثانویه
زمانی که حسابهای اسلامی توانستند با کمک ابزارهای مالی یک بازار ثانویه ایجاد کنند، میزان نقدینگی در این بازارها بالا میرود و در نتیجه آن، ریسک نقدینگی کمتر میشود و هم معاملات به راحتی انجام میشوند.
توسعه ابزارهای مالی اسلامی
حسابهای اسلامی سعی میکنند که همیشه ابزارهای مالی جدیدتری وارد بازار کنند تا بدین طریق باعث ایجاد تنوع و بیشتر شدن عمر بازارهای مالی شوند. نتیجه این کار بالا رفتن میزان نقدینگی در بازار است.
تقویت ثبات
کاهش سفتهبازی
اصول مالی شرعی هرگونه معاملاتی مبتنی بر سفته بازی و یا حدس و گمان را محدود میکند. در نتیجه این کار، میزان نوسانات در بازار کمتر شده و در بازارهای مالی ثبات بیشتری به وجود میآید.
تمرکز بر داراییهای واقعی
حسابهای اسلامی معمولاً روی داراییهای واقعی تمرکز میکنند و بیشتر به دنبال فعالیتهای اقتصادی مولد هستند. این کار باعث میشود که ریسک سیستماتیک به مرور کمتر شده و در بازارهای مالی ثبات بیشتری فراهم آید.
مشارکت در سود و زیان
در حسابهای اسلامی سود و زیان بین سرمایهگذار و کارگزار تقسیم میشود. این کار نیز به کمتر شدن ریسک و بیشتر شدن ثبات در بازارهای مالی کمک میکند.
مقایسه حسابهای اسلامی و معمولی در فارکس
ویژگی | حساب اسلامی | حساب معمولی |
سواپ | بدون سواپ (کارمزد ثابت) | پرداخت سواپ (بهره شبانه) |
مناسب برای | مسلمانان و افرادی که پرداخت بهره را حرام میدانند | عموم معاملهگران |
هزینهها | کارمزد ثابت برای هر معامله | سواپ (بسته به جفت ارز و مدت نگهداری) |
محدودیتها | ممکن است برخی جفت ارزها یا ابزارهای مالی در دسترس نباشند | محدودیت خاصی ندارد |
مزایا | مطابق با اصول شرعی اسلام، امکان نگهداری طولانیمدت پوزیشن | انعطافپذیری بیشتر، امکان استفاده از استراتژیهای مختلف |
نتیجهگیری
بروکرهای اسلامی در زمینه ارائه خدمات مالی مطابق با اصول اسلامی به نیازهای بسیاری از مسلمانان پاسخ دادهاند. به همین خاطر به طور دینامیک توانستهاند در بازارهای جهانی تاثیرات زیادی داشته باشند. بیشتر شدن مشارکت مسلمانان در بازارهای مالی، باعث تغییر آنها در محصولات و خدمات مالی شدهاند.
بروکرهای اسلامی نظارت بر بازارهای مالی را تقویت کرده و روابط اقتصادی بین المللی را بیشتر کردهاند. به همین خاطر این بروکرها در تحول بازارهای مالی جهان نقش مهمی داشتهاند. با وجود چالشهایی که در پیش روی این صنعت است، همچنان آینده بروکرهای اسلامی روشن به نظر میرسد.
سوالات متداول
بروکرهای اسلامی چه نقشی در بازارهای مالی دارند؟
تسهیل مشارکت مسلمانان در بازارهای مالی
حسابهای اسلامی چه ویژگی خاصی دارند؟
عدم پرداخت بهره
چه عواملی بر رشد بازارهای مالی اسلامی تاثیر میگذارند؟
تقاضای مسلمانان، تنوع محصولات، قوانین و مقررات.
در عملکرد حساب های اسلامی نظارت هم صورت می گیرد؟
بله، در حساب های اسلامی هم نظارت کامل و دقیق از جانب نهادهای نظارتی و مراجع شرعی صورت می گیرد.