معاملات مارجین در فارکس یعنی استفاده کردن از اهرم مالی برای انجام دادن معاملاتی با حجم بزرگتر است. کسانی که سرمایه اولیه کمتری دارند، استفاده از اهرمهای مالی میتواند برای آنها بسیار موثر باشد.
استفاده از اهرمهای مالی میتواند ریسک معاملات را به شدت بالاتر ببرد و در عین حال پتانسیل سودآوری زیادی هم به همراه دارد. از نظر شرعی معاملات مارجین در فارکس با یک سری چالشهایی روبرو است که میخواهیم آنها را بررسی کنیم.
نحوه عملکرد معاملات مارجین
مارجین اولیه (Initial Margin)
برای آنکه معاملات مارجین شما شروع شوند، باید مقداری از سرمایه خودتان را به عنوان مارجین اولیه در حساب قرار دهید. این مبلغ را به عنوان وثیقه برای معاملات شما میتوان در نظر گرفت.
اهرم (Leverage)
کارگزار و یا صرافی به شما یک اهرم معاملاتی ارائه میدهد. شما با کمک این اهرم میتوانید چند برابر دارایی خودتان را معامله کنید. به عنوان مثال اگر از اهرم یک به ۱۰ استفاده کنید، به این معنی است که شما میتوانید ۱۰ برابر دارایی خودتان را معامله نمایید.
باز کردن موقعیت معاملاتی
با استفاده از اهرم و مارجین اولیه، شما میتوانید موقعیتهای معاملاتی بزرگی برای خود باز کنید. اگر پیش بینی که انجام داده باشید درست باشد، سودی که به دست میآورید چند برابر میشود، اما اگر به اشتباه پیشبینی کنید، در واقع ضرر شما چند برابر خواهد شد.
مارجین نگهداری (Maintenance Margin) برای آنکه موقعیتهای معاملاتی باز را بتوانید حفظ کنید، باید مقداری از دارایی خودتان را به عنوان مارجین در حسابتان نگه دارید. زمانی که ارزش موقعیت معاملاتی شما به زیر سطح مارجین نگهداری شده برسد، صرافی و یا همان کارگزار به طور خودکار موقعیت شما را میبندد.
دلایل اصلی اختلاف نظر درباره حلال بودن معاملات مارجین
درباره حلال بودن معاملات مارجین یک سری اختلاف نظرهایی وجود دارد و هر عالمی در این باره نظر خاصی را ارائه داده است.
ربا (بهره)
یکی از اصلیترین و مهمترین دلیل مخالفت برخی فقها با معاملات مارجین، به خاطر وجود ربا یا بهره در آن است. در برخی موارد، کارگزاریها ممکن است به خاطر نگهداری کردن پوزیشنهای باز، مبالغی را به عنوان بهره شبانه از تریدرها دریافت کنند. بهره شبانه برای کاربران حرام است.
غرر (عدم قطعیت)
در معاملات مارجین نوسانات شدیدی در بازار رخ میدهد که احتمال ضرر آنها بسیار زیاد است. این موضوع ریسک بالایی دارد و به طور قطعی نمیتواند شما را به سود برساند. برخی فقها با اصل غرر در معاملات اسلامی مخالف هستند و اینگونه معاملات را حرام میدانند.
قمار
بعضی از فقها معتقد هستند که معاملات مارجین با توجه به ریسک بالای آنها ممکن است شباهت زیادی به قمار داشته باشد و از این نظر آن را حرام اعلام میکنند.
طمع
دین اسلام با طمع و زیاده خواهی مخالف است اگر تریدرها میخواهند ثروتهای هنگفتی را با معاملات به دست بیاورند، به طور حتم به ریسکهایی که در حین معاملات وجود دارد توجه نمیکنند. بنابراین بیشتر به سراغ معاملات مارتین میروند که این نیز برخلاف اصول بازار بوده و شما را میتواند. متحمل ضررهای زیادی کند.
دیدگاههای مختلف فقها
هر کدام از فقها دیدگاههای مختلفی برای معاملات مارجین در فارکس ارائه کردهاند. برخی از این موضوع حمایت کرده و موافق آن هستند و برخی دیگر جز مخالفان اهرمهای مالی میباشند.
مخالفان
برخی فقها به خاطر وجود ربا، غرر و یا مشابه بودن این معاملات به قمار، معمولاً معاملات مارجین را حرام میدانند و توصیه میکنند که از اجرای اینگونه معاملات خودداری گردد.
موافقان
برخی فقهای دیگر با ذکر شرایط خاص مثل عدم وجود ربا و یا مطمئن بودن از حلال بودن داراییهای مورد معامله، معاملات مارجین را جایز میدانند و برای اجرای آن مشکلی نمیبینند.
راهکارهای اسلامی برای معامله در فارکس

برای اجرای معاملات در فارکس برای کاربران مسلمان یک سری راهکارهای مناسبی در نظر گرفتهاند تا بتوانند بدون هیچ مشکلی در این بازار معاملات خود را به اجرا درآورند.
حساب اسلامی
بسیاری از بروکرهای فارکس حسابهای اسلامی ارائه میدهند که در این حسابها بهره شبانه یا سواپ دریافت نمیشود. به همین خاطر در این حسابها هیچگونه ربایی وجود ندارد و از نظر احکام اسلامی منعی برای معاملات در این حسابها وجود نخواهد داشت.
مطالعه و تحقیق
قبل از اینکه هرگونه معاملاتی را انجام دهید، باید به طور کامل در ارتباط با آن تحقیقات لازم صورت پذیرد. معاملهگران باید در خصوص بازار فارکس، قوانین اسلامی و احکام شرعی به طور کامل تحقیقات لازم را انجام داده و مطالعات خوبی داشته باشند تا بتوانند با آشنایی کامل وارد اینگونه معاملات شوند.
مشورت با فقها
در اکثر مواقع تریدرها میتوانند با فقها در این زمینه مشورت کنند. فقهایی که آگاه به مسائل مالی و اقتصادی هستند، میتوانند راهنمایی بهتری به آنها ارائه دهند.
حساب اسلامی نمی تواند به تنهایی حلال بودن معاملات را تضمین کند و باید با اختیاط بیشتری عمل کنید.
موارد مهمی که باید در نظر داشت
در ارتباط با فعالیت در فارکس باید شما به یک سری موارد مهمی توجه داشته باشید و آنها را جز اولویتهای خودتان قرار دهید.
نوع دارایی
معامله برخی داراییها از نظر دین اسلام جایز نیست، چون یک سری آسیب هایی به جامعه یا محیط زیست وارد می کنند. اما امکان معاملات برخی داراییها وجود دارد و از نظر اسلام هیچ گونه منعی برای آنها وجود نخواهد داشت.
قوانین کشور
قوانین کشور در ارتباط با معاملات مالی، احکام حلال یا حرام را صادر میکند و میتوانند به شما کمک زیادی کنند.
نیت معاملهگر
هر معاملهگری برای به دست آوردن سود، نیت اصلی دارد که نوع این نیت هم بسیار مهم است.
مقایسه معاملات مارجین عادی و حسابهای اسلامی
ویژگی | معاملات مارجین عادی | حسابهای اسلامی |
سواپ | وجود دارد | وجود ندارد |
ریسک ربا | بالا | پایین تر |
دیدگاه شرعی | ممکن است حرام باشد | معمولاً حلالتر است |
سواپ
بین معاملات مارجین عادی و حساب اسلامی در نحوه محاسبه سود و زیان مربوط به نگهداری موقعیتهای معاملاتی در هنگام شب و یا همان سواپ یک سری تفاوتهایی وجود دارد.
معاملات مارجین عادی
در هر معاملات مارجین عادی به معاملات سواپ یا بهره شبانه تعلق میگیرد. این هزینه به خاطر تفاوت نرخ بهره بین دو ارزی است که در یک جفت ارز آن را معامله میکنند. سواپ اعمال شده مثبت یا منفی باشد. اگر سواپ مثبت باشد، این مقدار مبلغ به حساب معاملهگر اضافه میشود، اما اگر سواپ منفی باشد، این مبلغ از حساب او کم میشود.
حسابهای اسلامی
حسابهای اسلامی برای آنکه قوانین مربوط به شریعت اسلام را رعایت کنند، اقدام به حذف سواپ کردهاند. در قوانین دین اسلام دریافت یا پرداخت ربا حرام است و سواپ نیز نوعی ربا محسوب میشود.
در مقابل برخی از حسابهای اسلامی به جای سواپ هزینههای دیگری چون کمیسیون برای معاملات اعمال میکنند.
ریسک بالا
معاملات مارجین عادی و حسابهای اسلامی هر دو برای کاربران امکان استفاده از اهرم را فراهم آوردهاند. با کمک اهرم میتوان به سودهای بالایی رسید. در ریسکهای مربوط به آنها یک سری تفاوتهای کلیدی وجود دارد.
معاملات مارجین عادی
زمانی که شما از اهرم بالا بخواهید استفاده کنید، به همان مقدار هم سود و زیان شما بیشتر میشود. اگر حرکت بازار را بر خلاف پیش بینی خودتان تصور کنید، ممکن است که ضرر شما بیشتر از سرمایه اولیه باشد.
در طی طولانی مدت سواپی که به معاملات اعمال میشود، هم هزینههای شما را بیشتر میکند. از طرفی وجود نوسانات در بازار ارزهای دیجیتال و فارکس باعث میشود که در این نوع معاملات میزان ریسک شما بیشتر شود.
حسابهای اسلامی
حسابهای اسلامی با حذف کردن سواپ ریسک مربوط به آن را هم کاهش دادهاند، اما همچنان ریسک مربوط به نوسانات بازار و اهرمها وجود دارد.
دیدگاه شرعی
حساب های اسلامی تلاش میکنند تا در ارائه معاملات واقعی سواپ را حذف کنند تا بتواند معاملات با اصول شرعی سازگاری پیدا کنند. در معاملات مارجین عادی اینگونه محدودیتها دیگر وجود ندارد و از نظر شرعی این معاملات حرام است.
نتیجهگیری
احکام شرعی در دین اسلام برای اجرای معاملات مارجین در فارکس پیچیدگیهای زیادی دارد. فقهای مختلف در این مورد اختلاف نظر زیادی دارند و به طور قطعی هنوز مشخص نشده است که معاملات مارجین در فارکس حلال است یا خیر.فقها این معاملات را جز معاملههای حرام به حساب میآورند. هر فرد مسلمان با توجه به اعتقادات و شرایط خود باید در این زمینه تصمیم منطقی بگیرد.
سوالات متداول
آیا معاملات مارجین در فارکس همواره حلال است؟
خیر، بستگی به شرایط و نوع معامله دارد.
حساب اسلامی چه ویژگی خاصی دارد؟
سواپ (بهره شبانه) در آن حذف شده است.
چه عاملی باعث اختلاف نظر در مورد حلال بودن معاملات مارجین شده است؟
مفهوم ربا و قمار در این معاملات.
در معاملات مارجین عادی، مقدار ریسک چقدر است؟
معمولا این معاملات مقدار ریسک بالایی دارند.